ถั่วทอดลอนศิลป 200ปี
ได้ถูกผลิตขึ้นครั้งแรก ณ ร้านที่มีชื่อว่า “ลอนศิลป” ใน อ.ศรีสำโรง จ.สุโขทัย
โดยพี่น้องสามสาวคือ น.ส.จรูญ น.ส.จำรัส และน.ส. บุญทวน ตระกูลมังกร
ซึ่งทำขนมถั่วทอดนี้เป็นงานอดิเรกเสริมรายได้ ในยามที่ว่างเว้นจากงานหลักของร้านลอนศิลป
คือการเย็บเสื้อผ้า และทำผมสตรี
ครูแจ๋ว (ประภาศรี ทองปากน้ำ) ในช่วงเวลาที่ยังเด็กอยู่
ก็ได้เข้ามาช่วยคุณป้าทั้งสามท่านทำถั่วทอดและช่วยส่งขนมตามร้านกาแฟอยู่เป็นประจำ
ถั่วทอดของร้านลอนศิลป เริ่มเป็นที่รู้จักกันมากขึ้นทั้งในระดับอำเภอและจังหวัด
เป็นของฝากกันอยู่เป็นประจำ
จนกระทั่งครั้งหนึ่ง ได้มีคนนำถั่วทอดของคุณยายทั้งสาม
ไปถวายแด่ “หม่อมเจ้าวิภาวดีรังสิต” และทรงโปรดขนมถั่วทอดนี้มาก
จึงทำให้ถั่วทอดของร้านลอนศิลป ของสามสาวพี่น้อง
มีชื่อเสียงอย่างกว้างขวางตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา...
ที่มาของชื่อ “ถั่วทอดลอนศิลป 200 ปี
คุณปรีชา ทรัพย์โสภา นักจัดรายการวิทยุชื่อดัง ได้แวะมาซื้อถั่วทอดที่ร้านลอนศิลป
และได้สัมภาษณ์สามสาวพี่น้องเจ้าของสูตรถั่วทอด
ซึ่งในขณะนั้นอายุของคุณยายทั้งสามเมื่อนำมารวมกันแล้ว จะได้200 ปีกว่าๆ
โดยในขณะนั้น
คุณยายจรูญ อายุ 75 ปี คุณยายจำรัส อายุ 73 ปี และคุณยายบุญทวน อายุ 70 ปี
คุณปรีชาจึงให้ชื่อขนมนี้ว่า “ถั่วทอด 200ปี” จึงเป็นชื่อใหม่
ของถั่วทอดจากร้านลอนศิลป ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา
นอกจากนั้นแล้วยังได้เกียรติลงใน นสพ.ไทยรัฐ ฉบับ วันที่ 15 พฤศจิกายน พ.ศ.2530 ด้วย
ต่อมาถั่วทอดลอนศิลปยังได้รับเกียรติให้เป็น ส่วนหนึ่ง
ในคำขวัญของอำเภอศรีสำโรงในเวลาต่อมา คือ
ธรรมชาติสวยสม ถ้ำลมถ้ำวัง พระเครื่องดังลือชา
เมืองใบยาสุดยอด ถั่วทอดสองร้อยปี แดนคนดีศรีสำโรง
ในปี พ.ศ. 2530 : ถั่วทอดของคุณยาย ก็ได้รับการรับรองจาก แม่ช้อย นางรำ
ในการรับประกันคุณภาพ ว่าได้ผ่านมาตรฐานของ “เปิบพิสดาร”
เจ้าแรกเจ้าเดียวในจังหวัดสุโขทัย
รุ่นหลานสืบทอด สูตรต้นตำหรับ
จากการที่ ครูแจ๋วได้ไปช่วยคุณยายทั้งสามทำขนมและช่วยงานตั้งแต่วัยเด็กอย่างสม่ำเสมอ
คุณยายจึงรักและเอ็นดูครูแจ๋วเป็นอย่างมาก ท่านทั้งสามจึงมอบที่ดินผืนหนึ่ง
ซึ่งติดกับร้านลอนศิลปเดิมให้กับครูแจ๋ว เพื่อให้มาสร้างบ้านอยู่ใกล้ๆกัน
(ปัจจุบันที่ดินผืนนั้นก็คือที่ตั้งของร้านถั่ว ทอดลอนศิลป 200ปี ของครูแจ๋วในปัจจุบันนี้นั่นเอง)
ต่อมา คุณยายจรูญได้เสียชีวิตลง เหลือแต่คุณยายจำรัส และคุณยายบุญทวน
หลานของคุณยายจากกรุงเทพฯก็ได้มารับท่านทั้งสองไปอยู่ด้วยกัน
ร้านลอนศิลปของคุณยายทั้งสามจึงได้ปิดตัวลง
เนื่องจากหลานของท่านไม่ประสงค์ที่จะสืบสานกิจการต่อ
และปัจจุบันคุณยายจำรัส และคุณยายบุญทวนก็ได้เสียชีวิตไปแล้วเช่นกัน
จึงเหลือ แต่เพียงครูแจ๋วที่ได้รับการสอนวิชาในการทำถั่วทอดจากคุณยายทั้งสามมาโดยตลอด
ครูแจ๋วจึงเป็นคนเดียวเท่านั้นที่จะทำการรักษาสูตรการทำถั่วทอดของ คุณยายไม่ให้สูญหายไปได้
ครูแจ๋วจึงตัดสินใจที่จะสืบสานการทำถั่วทอดลอนศิลป 200ปี ต่อไป